باطل (مفردات‌نهج‌البلاغه)باطل یا بَطَلَ (به فتح باء و طاء و لام) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای ناحق و آن چیزی است که در مقام فحص و جست‌وجو ثبات ندارد، می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در در موارد گوناگونی این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیباطل یا بَطَلَ (به فتح باء و طاء و لام) به معنای ناحق و آن چیزی است که در مقام فحص ثبات ندارد و در فعل و قول، به کار می‌رود. چنان‌که راغب در مفردات آورده است. بنابراین در لغت آمده است: «الباطل: ضدّ الحقّ.» ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در بیانی می‌فرماید: «حقّ و باطل و لکل اهل فلئن امر الباطل لقدیما فعل و لئن قلّ الحقّ فلربّما و لعّل؛ کار منحصر است در حقّ و باطل و برای هر دو طرفدارانی هست. و اگر باطل (به علت کثرت اعوانش) زیاد شده از قدیم چنین بوده و اگر حق به علت کمی طرفدارانش کم است، شاید کمی آن بر کثرت باطل غلبه نماید.» • اهل باطل را «مبطل» گویند، جمع باطل اباطیل است. ۳ - تعداد کاربرداین واژه و مشتقات آن، بارها در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «باطل یا بطل»، ص۱۴۲. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|